Polikistik Over Sendromu Nedir, Tedavisi ve Belirtileri
Polikistik over sendromu nedir, tedavisi ve belirtileri nelerdir biliyor musunuz? Belki çoğunuz ismine dahi yabancısınız ancak bu sendrom kadınlarda yaygın olarak görülüyor. Kadınların üreme çağında en çok karşılaştıkları hastalıklardan biri olan polikistik over; bir tür endokrin bozukluğu, yani cinsel hormonlarda dengesizlik durumudur. Tüylenme, adet düzensizliği ve kilo problemlerinden kısırlığa kadar varan etkileri olan polikistik over nedir, belirtileri ve tedavisi nelerdir, nasıl geçer, tedavisinde kullanılan ilaçlar nelerdir, hamilelikte neler olur? Tüm bu soruların cevabını yazımızda bulabilirsiniz.
Polikistik over sendromu nedir?
Yukarıda da belirttiğimiz üzere bu rahatsızlık, üreme dönemindeki kadınlarda çok sık rastlanan bir durumdur. Ancak çok sık rastlanmasına rağmen ‘polikistik over ne demek’ çoğu kişi tarafından bilinmiyor. Tıbbi olarak belirtmek gerekirse, ‘polikistik over nedir’ diye merak edenler için şöyle diyebiliriz:
Santral sinir sistemi, hipofiz bezi, yumurtalıklar, böbreküstü bezi ve diğer dokular arasındaki etkileşimlerin bozulmasıyla ortaya çıkan bir tür endokrin bozukluğudur. Polikistik over neden olur sorusuna ise genetik olabileceği gibi çevresel faktörlere de bağlı olduğu yanıtı verilmektedir. Ayrıca, kronik seyreden ve ileride kısırlığa neden olabilecek türden bir rahatsızlıktır. Dolayısıyla sağlık haritanız, geçmişte geçirdiğiniz rahatsızlıklar ve ailenizde bulunan hastalıkların bilinmesi tedavi için elzemdir.
Polikistik over belirtileri nelerdir?
Peki polikistik over neden olur? Çeşitlilik göstermekle birlikte en yaygın görülen polikistik over belirtileri arasında adet düzensizliği yer almaktadır. Bunun dışında; vücutta tüylenmede artış, akne ve sivilcelerin çoğalması, saç dökülmesi, kilo verememe durumu ve insülin artışı görülmektedir. Sendrom, bazı hastalıklara da davetiye çıkarmaktadır. Öyle ki rahim kanseri, meme kanseri, kalp damar hastalıkları ve şeker hastalığı riskinde artış gösterebilir.
Şunu da belirtmekte fayda var: polikistik over olanlar adet düzensizliği durumuyla karşılaşırlar derken yılda 35 gün ve daha fazla sürede bir adet olmayı kast etmeyiz. Zira regl dönemi her kadında değişiklik göstermekte olup, 21-28 gün arasında seyretmektedir ve bu süreçteki düzensizlik normaldir. Ancak yılda 10’un altında regl olmak sendromun önemli belirtilerinden biridir.
Polikistik over tedavisi nasıl yapılır?
Bu hastalığın teşhisi için çeşitli yöntemlerle bazı testler yapılmaktadır. Polikistik over hastalığı teşhisinde fiziksel pelvis testi yapılmakla beraber, hastanın vücut kitle endeksinin (BMI) yanı sıra abdomen bölgesine de bakılır. Çevresel etkiler kadar genetik durumların da tetikleyebileceği bir rahatsızlık olan polikistik over sendromu teşhis sürecinde kan ve hormon testlerinin yapılmasına ek olarak kişinin hastalık geçmişine de bakılmaktadır. Zira genetik bir durum olup olmadığı kontrol edilmelidir ki hastalığın kronik ilerleme ihtimalinin de önüne geçilebilsin.
Tedavi süreci nasıl işler?
Eğer yapılan testler sonucu polikistik over sendromu teşhisi konulduysa bir an önce tedavi sürecine geçilmelidir. Polikistik over tedavisi için aşağıdaki gibi bir süreç izlenir;
Öncelikle bu problem şeker hastalığı riskini artırdığından, aşırı kilo varsa verilmelidir. Yani aşırı kilolular için tedavinin ilk aşamasında özel polikistik over diyeti uygulanmaktadır. Öte yandan, doğum kontrol hapı gibi adet düzenleyici ilaçlar kullanılmaya başlanır. Polikistik over tedavisinde kullanılan ilaçlar doğum kontrol haplarıyla sınırlı değildir. Diyabet ilaçları, eflornitin krem, spironolakton, fludamide ve klomifen sitrat da yöntemler arasında bulunmaktadır.
Tedavi için polikistik over ameliyatı olmak şart mı?
Çeşitli ilaçlar ve tedavi yöntemi vardır ancak bazı ileri seviye durumlarda ameliyatla tedavi söz konusu olabilir. Polikistik over kisti olan hastalarda cerrahi müdahale gerekmektedir. Basit ve yan etkisi olmayan operasyonlar olmasına rağmen polikistik over ameliyatı çoğu kişiyi korkutmaktadır. Şunu belirtmeliyiz ki ameliyat; korkmayı gerektirmeyen bir süreç olup, uzman ellerde olduğunuz sürece tedavinin kolay ve etkili yolu olmaktadır.
Öte yandan, polikistik over tedavisinde kullanılan ilaçlar tek başına yeterli değildir. Kist ameliyatla geçebilir ama polikistik over kisti olsun olmasın ya da cerrahi müdahalede bulunulsun bulunulmasın hastalar, düzenli beslenmeyle tedaviye katkıda bulunmalıdır. Yani düzenli ve sağlıklı beslenme bir tedavi yöntemi olmaktan ziyade yaşam tarzı halini almalıdır. Zira, polikistik over tedavisinin başlangıcında da hekim kontrolünde yapılacak diyetle kilo kontrolü sağlanması ile diyabet ve yüksek tansiyon risklerinin azaltılması amaçlanmaktadır.
Polikistik over geçer mi, nasıl geçer?
Polikistik over ne demek çoğu kişi bilmiyor ancak bu konuda bilinçlenen insan sayısı her geçen gün artıyor. Yine de bilinçli insan sayısı çok az. Öyle ki, ‘polikistik over nasıl geçer’ diye arama yapanların sayısı da yazılıp çizilenler kadar fazla. Konuya ilişkin pek çok tıbbi yazı kaleme alınmakta ancak sağlıklı bilgiyi bulmak çok zor olabiliyor. Peki polikistik over geçer mi? Hastalık; doğru yöntemlerin etkin bir şekilde uygulanması, polikistik over diyeti ile düzenli beslenmenin bir yaşam tarzı olarak belirlenmesi ile kolayca atlatılacaktır.
Polikistik over olanlar bilmelidir ki, hekim tavsiyelerini harfiyen uygulamak hastalığın daha kısa sürede atlatılmasına yardımcı olacaktır. Her ne kadar kısırlığa yol açabileceği belirtilse de hastalığın korkulacak bir yanı yoktur. Polikistik over ameliyatı, kısırlığın tedavisinde de etkili bir yöntemdir. Her hastalıkta olduğu gibi bunda da erken teşhis hayat kurtarır. Evet belki ölümcül bir hastalık değil ancak önemsenmemesi ve tedavinin aksatılması durumunda yaşam koşullarınızı kötüleştirebilir. Dolayısıyla hızlı ve etkin bir çözüm hayatınıza geç kalmamanızı sağlayacak, özellikle bebek sahibi olma hayallerinize engel doğurmayacaktır.
Doğru tedavi hamile kalma ihtimalini artırır!
Sendromun ilerledikçe kısırlığa yol açabileceğini söylemiştik. Hatta üreme dönemindeki kadınların bu rahatsızlığa ilişkin en büyük korkuları kısırlık oluyor, zira annelik duygusunu tatmak isteyen her kadın için bu konu önemlidir. Hastalığın ilerlemesi kısırlık oranını ne kadar artırıyorsa, tedavisi de tam tersine hamile kalma oranınızı artırıyor. Öyle ki, polikistik over hamilelik ihtimalini neredeyse %100’e yaklaştırıyor.
Konuya ilişkin bilgisi olmayan kadınların en çok merak ettiği şeylerden biri de hamilelik oluyor. Öyle ki, ‘polikistik over hamilelik, polikistik over hamile kalmak’ gibi aramalarda bulunuyorlar ya da polikistik over olup hamile kalanlar hakkında bilgi sahibi olmak istiyorlar. Zira erken teşhisle en kısa sürede tedaviye başlanmaması kadınları kısırlığa doğru sürükleyebiliyor. Polikistik olup hamile kalanlar olsa da hastalığın kendi haline bırakılması ya da yeteri kadar önemsenmemesi durumunda bebek sahibi olmak riskli bir hal alabiliyor.
Yukarıda da belirttiğimiz gibi bu cinsel hormon bozukluğu üreme çağındaki birçok kadında görülebiliyor. Ancak gerek ilaç tedavisiyle gerekse ameliyatla kısa sürede iyileştirilebiliyor da. Dolayısıyla paniğe gerek yok! Panik yapmak sizi psikolojik olarak da yıpratacaktır ki tüm hastalıkların en büyük sebebi stres olduğu bilinmektedir. Adet düzensizliği ve hormonal bozukluğunuz olduğunu düşünüyorsanız tek yapmanız gereken; adet döneminizde aşırı bir düzensizlik (35 günde bir ve daha fazlası), vücutta normalin üstünde tüylenme (özellikle göğüs ve yüz bölgesinde), sivilcelenme (kasık, koltuk altı, boyun, göğüs bölgelerinde aknelenme ya da yağ bezesi oluşması), klitorisin büyümesi, kilo verememe ve saç dökülmesi gibi şikayetlerinizin olması durumunda hemen bir doktora görünmek, kan ve hormon testlerinizi yaptırmak olmalıdır.
