Crp Nedir?
Crp nedir? CRP, bir diğer adıyla C-reaktif protein, vücudumuzdaki enfeksiyonlar ve iltihaplarla ilgili belirleyici bir değer olarak karşımıza çıkıyor. İltihap kapıldığı zaman tepki olarak karaciğerde üretilen crp kan testi ile ölçülüyor. Belli başlı hastalıkların habercisi olan crp testi en önemli kan testlerinden biridir. Bir örnek vermemiz gerekirse; crp yüksekliği kalbin arterlerinde gerçekleşen bir iltihabın sinyali olabilir, bundan dolayı da kalp krizi riskinin daha yüksek olduğu anlaşılır. Crp nedir? Crp ne demek? Crp testi nedir? Crp nasıl ölçülür? Crp tam olarak neyi belirler? Crp neden yükselir? Crp türbidimetrik nedir? Crp nefelometrik ve crp kantitatif terimleri ne anlama gelir?
Türbidimetrik ve nefelometrik isimlerinde iki farklı ölçüme sahip olan crp ile ilgili daha detaylı bilgiye yazımızın devamında ulaşabilirsiniz.
Crp nefelometrik nedir?
Crp nefelometrik vücudumuzda oluşan yaralanma veya enfeksiyondan dolayı yükselen proteinin ismidir. Bu proteinin yüksekliği kronik bir iltihaplanma kaynaklıysa kaşıntı, kızarıklık, ağrı ve şişme gibi belirtileri gösterecektir. İltihaplanmayı ölçmek için sedimantasuon ve crp testleri uygulanır. Yüksek crp nefelometrik değerlerinin nedenleri arasında astım, şeker hastalığı, kalp hastalığı, belli başlı kanserler ve kronik veya akut iltihaplanmalar yer alır.
Crp türbidimetrik nedir?
Crp türbidimetrik nedir? Crp türbidimetrik, kanda bulunan crp (C-reaktif protein) değerini ölçmek için uygulanan kan testine denir. Test uygulandığı takdirde kanınızda bulunan crp seviyesini belirleyecek ve böylelikle vücudunuzun herhangi bir bölgesinde iltihap olup olmadığını gösterecektir. Sadece iltihap da değil, enfeksiyon ve uzun süredir vücudunuzda barınan hastalıklardan dolayı test sonucunda yüksek değerler görülebilir. Ameliyat sonrası kontrol amaçlı uygulanabilen crp türbidimetrik testi iltihapların takip edilmesi için, kemiklerde oluşan enfeksiyonlar için, bağırsaklarda meydana gelen şişmeler ve kanamalar için, bağışıklık sisteminde oluian lupus hastalıkları için, boyun ve baş bölgelerinde ortaya çıkan şişmeler için ve kanser tedavi süreçleri için istenir ve kalp krizi geçirdikten sonra uygulanan testlerden biridir.
Crp kantitatif nedir?
Kanda ortaya çıkan iltihabın sürecini ve seviyesini belirlemek için uygulanan teste crp kantitatif denir. Test yapıldıktan sonra crp yani C-reaktif protein seviyesinin miktarı ortaya çıkar ve sedimantasyon değerleri ile birlikte değerlendirerek proteinin kanda iltihap oluşturup oluşturmadığı anlaşılır.
Crp değeri nedir?
Crp ne demek sorusunun cevabına yukarıda değinmiştik. Crp lupus ve romatoid artrid gibi iltihaplı hastalıklarda ve kanserde belirleyici olan, kullanılan ilaçların işe yarayıp yaramadığını belirleyen bir değerdir. Bu test yapıldığı takdirde doktorunuza genel bilgiler verecektir, bundan dolayı test sonucu yüksek çıktığı takdirde asıl nedeni tespit etmek için ekstra testler ve prosedürler gerektirecektir.
Crp testi nedir, crp kaç olmalı?
Crp testi nedir diye sorduğunuzu duyar gibiyiz. Crp testi için özel bir hazırlığa gerek yoktur, diğer kan tahlilleri gibi dirseğin iç kısmından veya elden kan alınmasıyla uygulanan basit ve ucuz bir testtir. Deriniz antiseptik ile temizlendikten sonra dirsek içinden veya elinizin üzerinden bir damara iğne sokulacak ve kanınız bir tüpe aktarılacak, sonrasında tüp laboratuvara iletilecek. Düşük riskli bir test olduğu için endişelenmenize gerek yok. Ancak normal kan tahlili gibi bu testten sonra da baş dönmesi ve sersemleme yaşayabilir, aşırı kanamanız olabilir, iğnenin battığı kısımda enfeksiyon veya morarma görülebilir. Crp tahlili günlük, birkaç günlük veya haftalık ölçümlerle yapılır ve vücuttaki iltihabı gösteren fibrinojen, serum amiloid A gibi başka moleküllere rağmen en değerli ve kullanışlı olanıdır. Kanda crp nedir derseniz de şöyle açıklayabiliriz, iltihabın yerini göstermeyen ancak vücuttaki iltihap veya enfeksiyonlara bağlı ciddi mesajlar veren bir değerdir. Crp kişinin kalp hastalığına yakalanma riskiyle ve özellikle yüksek kolesterol değerleriyle birlikte değerlendirirken yardımcı olur.
Düşük crp değeri her zaman daha iyi olacaktır, çünkü crp düşüklüğü vücutta az iltihap olduğunun kanıtıdır. Kan litresi başına miligram crp (mg / L) şeklinde ölçülür. Peki crp kaç olmalı? Cleveland Clinic tarafından belirlenen değerlere göre crp değeri;
- 1 mg / L’den az ise düşük kardiyovasküler bir hastalık riskini taşıyorsunuz.
- 1 – 2.9 mg / L aralığında ise orta düzeyde bir risk altındasınız.
- 3 mg / L’den yüksek ise kardiyovasküler bir hastalık için yüksek bir riske sahipsiniz.
- 10 mg / L’den yüksek ise vücudunuzda ciddi bir iltihaplanma söz konusu olduğu için bir an önce daha ileri bir test yaptırmalısınız.
Kanda crp nedir? Crp tahlili sonrasında elde ettiğiniz crp değeri 10 mg / L ve üstünde çıkarsa; enflamatuar bağırsak hastalığı, kanser (özellikle lenfoma), tüberküloz, lupus, farklı bir otoimmün hastalık veya farklı bir bağ dokusu hastalığı, osteomiyelit veya bir kemik enfeksiyonu, pnömoni risklerine sahipsiniz demektir.
Ancak crp testinden sonra bu değerlerin direkt olarak hastalık habercisi olduğunu düşünmeyin, crp sadece sizin diğer testleri yaptırmanız için gereken ilk adım. Doktorunuz crp değerinizi gördükten sonra sizi gerekli takip testlerine, EKG, ekokardiyogram, kalp kateterizasyonu, koroner arterlerin BT taraması ve stres testi gibi testlere yönlendirecektir.
Crp yüksekliği durumunda ne yapılmalı?
Geldik en önemli kısma, crp değeriniz yüksek geldiğinde ne yapmanız gerekiyor? Öncelikle sakın panik yapmayın, asıl teşhisi koyan crp değil devamında gelecek olan testler olacaktır. Crp kaç olmalı sorusunu yukarıda cevaplamıştık. Peki ya crp yüksekliği nedir? Crp değerinin yüksek çıkması vücutta mevcut olan enfeksiyon veya iltihap miktarının çok olduğunu gösterir. Crp yüksekliği nedir sorusundan sonra gelmesi gereken soru crp neden yükselir? Enfeksiyonlara baktığımızda selülit, sinüzit, bronşit ve verem dışında boğaz enfeksiyonları, böbrek ve idrar yolları enfeksiyonları, zatürre, kulak enfeksiyonu, menenjit yani beyin zarı iltihabı, bağırsak enfeksiyonları, kemik enfeksiyonları, septik artrit yani eklem enfeksiyonu, kalp dokusunun enfeksiyonları ve açık yaradan kaynaklı enfeksiyonlar crp değerini yükselten birkaç örnektir. Biraz daha detaya inmemiz gerekirse crp değerinin yüksek olması boğaz enfeksiyonlarında faranjit ve bademcik iltihabı gibi bakterilerin neden olduğu hastalıklardan dolayı yüksek çıkar. Böbrek ve idrar yollarındaki enfeksiyonlarda eğer idrar yolları enfeksiyonu hafifse büyük bir yükselme görülmez, böbreklerde iltihap varsa bu durumun tam tersi olacak ve aşırı yükseklik görülecektir. Zatürrede ise akciğerlerde ortaya çıkan iltihaplanmadan dolayı ciddi bir yükselme olacaktır. Bağırsak enfeksiyonlarına neden olan bakterilerden dolayı yüksek crp görülebilir, bu enfeksiyonun belirtileri bulantı, kusma, ateş ve ishaldir. Açık yaralara örnek vermemiz gerekirse ameliyat sonrası mikrop kapan yaralardan bahsedebiliriz. Bakterilerden dolayı oluşan enfeksiyonlar iltihap yarattığı için test değerinin yüksek olmasına neden olacaktır ancak grip, nezle ve virüsten dolayı olan ishaller gibi virüs kaynaklı enfeksiyonlarda crp hafif yüksek veya normal değer şeklinde görülebilir.
Kanser ihtimalini düşündüğümüzde özellikle meme kanseri, akciğer kanseri, mide ve kolon kanserleri gibi sindirim sisteminde oluşan kanserler, lösemi ve kemik iliği kanserlerinden bahsedebiliriz. Kanser ve enfeksiyon dışındaki iltihabi durumlara ve diğer nedenler söz konusu olduğunda ise hormon tedavisi, sigara içilmesi, obezite, yanıklar, iltihabi bağırsak hastalıkları, kalp krizi, damar iltihaplanması, lupus hastalığı, ciddi travmalar, pankreas iltihabı, damar tıkanıklığı, eklem iltihabı, akciğere atan pıhtı, iltihaplı romatizma ve romatizmal kalp hastalıklarından bahsedebiliriz. Ameliyat olduktan sonra da bir süre crp değerinde yükseklik ortaya çıkar.
Doğum kontrol haplarından kullanıyorsanız veya hamileliğinizin ikinci yarısındaysanız crp değerleriniz yüksek çıkabilir, sakın unutmayın. Bu yüzden bir crp testi yaptırmadan önce doktorunuza mutlaka danışın. Doktorunuz size testin sonuçlarını çarpıtmadan uygulanabilecek başka kan testleri önerebilir.
Crp yüksekliğinin belirtileri nelerdir?
Doktorlar yüksek crp seviyesi için “biyobelirteç” kelimesini kullanır, çünkü bir biyobelirteç herhangi bir hastalık teşhisinin göstergesi olmamakla birlikte kişinin sağlığını analiz ederken akıldan çıkmaması gereken bir faktördür.
Boğaz ağrısı, karın ağrısı, halsizlik ve kırgınlık, öksürük ve balgam, baş ağrısı, göğüs ağrısı, nefes darlığı, eklem ve kas ağrıları crp yüksekliğini yani vücuttaki iltihabın işaretçileri olabilir. Crp testi vücuttaki iltihabın başlamasından sonraki 1 – 2 gün içerisinde yükselmeye başlar ve 3. Günde en yüksek seviyeye ulaşır. İltihap tedavi edildikten sonra ise ortalama 7 – 10 gün arasında normal değerine iner. Belirtiler başladığı sırada test sonucu normal veya hafif yüksek çıkabilir.
Crp değerini düşürmek için ne yapılmalı?
Crp nasıl düşürülür? Crp değeriniz yüksek çıktıktan sonra ilk yapmanız gereken iş bir dahiliye doktoruna gitmek olmalıdır. Doktorunuz size gerekli testler uygulayacak ve crp yüksekliğinin asıl nedenini tespit ettikten sonra tedavi sürecini başlatacaktır. Hareketsiz yaşam ve kilo fazlalığı cpr değerinin yüksek çıkmasının nedenlerinden olduğu için doktorunuz ilk olarak egzersizi ve zayıflamayı tavsiye edebilir.
Crp değeriniz çok yüksek çıkarsa ve kardiyovasküler bir hastalık için yüksek bir risk söz konusuysa, doktorunuz statin dışında başka bir kolesterol düşürücü ilaç da önerebilir. Aspirin rejimi de tedavi sürecinde düşünülen yollardan biridir. Bunlar dışında bu riski taşıyan kişiler için C vitamininin crp değerini düşürdüğü araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır. Son yıllarda yapılan diğer araştırmalarda ortaya çıkan yeni bir sonuca göre probiyotiklerin kullanıldığı takdirde kandaki crp değerini düşürme konusunda yardımcı olduğu düşünülüyor.
Tedaviniz crp değerinizin neden yüksek olduğuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Eğer enfeksiyondan kaynaklıysa uygun antibiyotik yeterli olacaktır. Eğer yüksek çıkan hs-crp değerinizin bir nedeni yoksa sigara içmemeli, düzenli doktor kontrolüne gitmeli, sağlıklı beslenmeli, şeker hastalığınız varsa uygun ilaçlarla takip etmeli ve düzenli egzersiz yapmalısınız.
Crp düşüklüğü sağlanması için Omega 3 zengini besinlerden tüketmeniz gerekecektir. Haftada 2 veya 3 porsiyon alabalık, somon, sardalya, ton veya hamsi balıklarını tüketebilirsiniz. Eğer balık tüketemiyorsanız da doktorunuza danışarak günde 2 – 3 gram arası balık yağı takviyesi alabilirsiniz. Salatalarınızda ve yemeklerinizde kullanacağınız zeytinyağı da içerdiği oleik asitten dolayı crp değerini düşürecektir. Bunlar dışında magnezyum açısından zengin besinleri tüketmelisiniz (muz, badem, ceviz, kaju, yer fıstığı, koyu yeşil yapraklı sebzeler ve balık gibi). Tabi ki sadece beslenmeye dikkat etmek yetmiyor! Düzenli uykuyu sağladığınız ve stresi hayatınızdan çıkardığınız takdirde crp nasıl düşürülür sorusunun tüm cevaplarını uygulamış olacaksınız.
Crp ve kalp hastalıkları arasındaki ilişki nasıldır?
Crp değerinin yüksek çıkması, kalp krizi veya bu tarz durumlardan sonra daha sıkı takip ve daha yoğun bir tedavi ihtiyacı duyacak kişileri belirliyor. Aynı şekilde crp seviyeleri kalp rahatsızlığı riski taşıyan insanları tespit etmede yarar sağlıyor. Kalp rahatsızlığının vücutta ortaya çıkmasını tetikleyen bazı risk faktörleri şu şekilde karşımıza çıkıyor: yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, diyabet, sağlıksız beslenme, az fiziksel aktivite, sigara içmek, aşırı kilolu olmak ve aşırı alkol kullanmak.