Pek çok kişinin şikayetçi olduğu ve en yaygın görülebilen hastalıkların başında demir eksikliğinin sayılması bir tesadüf değil. Özellikle az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde kadınların %35’inde, erkeklerin %20’sinde ve hamilelerin %50’sinde bu rahatsızlık görülebilir. Halk arasında “kansızlık” olarak bilinen demir eksikliği için merak edilen ayrıntılara bu yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Demir eksikliği nedir?
Birbirinden farklı anemi hastalıklarının içerisinde en kolay tedavi edilebilen demir eksikliği anemisi genel olarak vücutta yeterli demir oranının bulunmaması sonucu ortaya çıkar. Vücudun düzenli ve sağlıklı bir şekilde alyuvar üretimi yapması sırasında eğer yeterli demir oranına sahip değilseniz önceden depolanan demir kullanılmaya başlar. Depolanan bu demir bitmeye başladığında ise kansızlık oluşur ve buna bağlı demir eksikliği anemisi ortaya çıkar.
Demir eksikliği belirtileri nelerdir?
Demir eksikliği için uygulanan tedavi diğer anemilere oranla çok basit olup, iyileşme süresi de bir o kadar hızlıdır denilebilir. Vücuda yeterli gelmeyen demirin ortaya çıkardığı demir eksikliği anemisi nedir açıklamasından sonra demir eksikliği belirtileri hangi semptomları taşıyor hemen listeleyelim.
- Ciltte solgunluk oluşması,
- Güçsüzlük, sürekli yorgunluk hissi,
- Konsantrasyon sorunları,
- Sıklaşan baş ağrıları,
- El ve ayaklarda uyuşma hissi,
- Sinirlilik
- Kulaklarda uğultu, dudaklarda çatlama ve ağız kenarında yara oluşumu,
- Tırnakların çabuk kırılıp, soyulması
- Saçlarda dökülmeler
Bu belirtiler dışında çarpıntı, toprak veya buz yeme, huzursuz bacak sendromu ve yavaşlayan tiroit fonksiyonları görülebilir.
Demir eksikliği hangi durumlarda ortaya çıkar?
İnsan vücudunda birdenbire ortaya çıkmayan ve belli durumların birleşmesiyle de tetiklenebilen demir eksikliği tedavisi veya bir diğer adıyla demir eksikliği anemisi tedavisi için öncelikle hastalığın hangi durumlarla ortaya çıktığının belirlenmesi gerekir. Bu rahatsızlığın oluşabileceği durumları gruplama yaparak açıklamak gerekirse;
- Yanlış beslenme düzeni: Demir eksikliği belirtileri ortaya çıkmaya başladıysa ilk etken olarak yanlış beslenme gösterilebilir. Demir içerikli besinleri tüketmeyen veya yanlış diyet programları uygulayan pek çok kişinin yanında et tüketmeyen vejeteryanların da demir eksikliği anemisi tedavisi alması muhtemel bir sonuç sayılabilir.
- Kafein içeren içecekler: Demir emilimini hızlandıran çay, kahve, kola gibi kafein içeren içecekler vücudun demir oranını düşürüp kansızlığa sebebiyet verebiliyor. Yapılan araştırmalara göre yemekten 1 saat önce veya yemekle beraber bu tarz içecekler tüketmek demiri azaltırken, yemekten 1 saat sonra içilmesi demir azalmasına etki etmiyor.
- Âdet kanamaları: Kadınlar, erkeklerin 2 katı demire ihtiyaç duyarlar bu sebeple de kansızlık genellikle kadınlarda daha sık rastlanan bir hastalık sayılabilir. Özellikle de regl döneminde fazla kanaması bulunan kadınların demir oranlarında azalmalar görülür. Demir eksikliğinin zararları arasında kadınları en çok hırpalayan bu uzun ve çok kanamalı geçen özel günler olur.
- Hamilelik: Yine kadınlarda kansızlığa sebep olan ikinci etken olarak hamilelik gösterilebilir. Kendi kanını oluşturmak için anneden beslenen bebek, annenin demir emilimini hızlandırır. Dikkatle izlenen bu süreçte anneye demir takviyesi yapılarak demir eksikliğinin zararları önlenir. Hem bebeğin hem de annenin sağlığı açısından demir eksikliği anemisi tedavisi oldukça önemli sayılır.
- Sindirim sistemi hastalıkları: Hastada oluşan demir eksikliği anemisi nedir diyerek araştırma yapan doktorlar bazı sindirim sistemi hastalıklarının da kansızlığa sebebiyet verdiğini gözlemleyebiliyor. Bu durumu kişiler kendisi tespit edemez ancak doktor kontrolünden sonra netleşebilir.
- İç kanama: Demir eksikliği tedavisi uygulanması gereken durumlardan biri de iç kanamalar olup, öncelikle iç kanama sebebi tespit edilir. Ülser, kolon kanseri ve daha pek çok hastalık sonucu oluşan iç kanama gerekli işlemler uygulanır ve demir eksikliği sonuçları incelenerek gerekli müdahaleler yapılır.
- İlaçlar: Bazı ilaçların yan etkisi veya sürekli kullanılan ağrı kesiciler hafif derecede mide kanamalarına sebebiyet verebilir. Bu durumda demir eksikliği anemisi tedavisi gerektirebilir. Doktor önerisi olmayan ilaçları kullanmamalı, kullanılması gerekilen ilaçları da yine doktorun tavsiyeleri doğrultusunda kullanmak gerekir.
Demir eksikliği nelere sebep olur?
Demir eksikliği nasıl giderilir konusundan önce demir eksikliği nelere yol açar sorusuna değinmek gerekirse ilk söylenmesi gereken tedavi edilmeyen demir eksikliğinin yan etkileri farklı rahatsızlıkları doğurabilir. Demir eksikliği belirtileri nelerdir konusunda yaptığınız araştırma sonucunda sizde de bu semptomlar görülüyorsa hemen doktora başvurmalısınız. Yapılan demir eksikliği testi sonrasında uygulanacak kısa bir tedavi ile bu rahatsızlığı ortadan kaldırabilirsiniz. Şimdi, tedavi edilmeyen demir eksikliği nelere yol açar detaylı açıklayalım.
- Kalp rahatsızlıkları: Demir eksikliği sonuçları arasında kalp hızındaki artış ve çarpıntılar büyük tehlike arz edebilir. Bu semptomu gösteren demir eksikliği nasıl giderilir diye doktorun uygulayacağı tedavi izlenmez veya hiç müdahale edilmezse; kalp yetmezliği, taşikardi, kalp büyümesi gibi hastalıklar uzun vadede ortaya çıkabilir.
- Hamilelik sürecindeki rahatsızlıklar: Anne olmaya hazırlanan pek çok kadının, hamilelik sürecinde ortaya çıkan demir eksikliği belirtileri nelerdir öğrenmesi gerekir. Belli aralıklarla hem anne hem bebek sağlığı açısından yapılan bu kontrollere dikkat edilmezse erken doğum riski, düşük kilolu bebek riski, bebeğin zihin gelişiminde olumsuzluklar görülebilir.
- Gelişim yavaşlığı: Özellikle bebeklerde ve büyüme çağındaki çocuklarda demir eksikliği kilo alamama, yaşıtlarıyla aynı oranda gelişememe gibi sonuçlara sebebiyet verir. Bu sebeple bebek ve çocuklarda demir eksikliğinin yan etkileri gelişimi olumsuz yönde etkiler. Erken teşhisle kontrol altına alınırsa da iyileşme süreci hızlı olur.
- Sık hastalanma: Demir eksikliği kilo kaybının yanında sık hastalanmalara da sebep olur. Bağışıklık sisteminin zayıflamasında demirin eksilmesi de etkili olabiliyor. Demir eksikliği tedavisi uygulanıp bağışıklık sistemi güçlendirilirse hastalıkların olma olasılığı daha çok azalır. Özelikle küçük bebeklerde çok önemli olan bu durumu göz ardı etmeden mutlaka konusunda uzman olan doktorlara danışmalısınız.
- Huzursuz bacak sendromu: Tek sebebi demir eksikliği olmayan huzursuz bacak sendromu, ilerlemiş demir eksikliği anemisinde görülebilir rahatsızlıklardan sayılabilir. Bu nedenle demir eksikliği için ne yemeli ne içilmeli konularında hassas olmakta fayda var.
Demir eksikliğine bitkisel çözüm bulunabilir mi?
Demir eksikliğinin ortaya çıkış sebebine göre doktorlar tarafından uygulanan ilaç müdahalesinden kısa bir süre sonra iyileşme olur. Ancak kişilerin kulaktan dolma bilgilerle ilaç alması tehlikeli bir durum olup, hastalık ne olursa olsun mutlaka doktora başvurulmalı. Bunun dışında demir eksikliği beslenme yöntemlerine dikkat edilerek de ortadan kaldırılabilir veya oluşumu engellenebilir. Bu sebeple demir eksikliği ne yemeli ne tüketmeli konularında bilinçli olmanız gerekir. Demir eksikliği için ne yemeli konusunda doktorlarınızdan tavsiyeler alabileceğiniz gibi bu konuda sık tüketilen gıdaları da kullanabilirsiniz.
- Demir eksikliğine bitkisel çözüm arayışında olanların asla mutfaklarından eksik etmemesi gereken şey, yeşil yapraklı sebzeler olmalı.
- Kuru kayısı, kuru üzüm, kuru dut gibi atıştırmalıklar demir eksikliği ne yemeli diye soranlara verilecek ilk cevaplar olabilir.
- Pekmez, üzüm, fındık, fıstık, baklagiller ve et tüketimi demir için oldukça değerli yiyecekler arasında bulunuyor.
- Demir eksikliğine bitkisel çözüm arayan ancak ileri derecede demir eksikliği anemisi bulunan kişilerin kalsiyum alımına daha çok dikkat etmesi de gerekiyor çünkü kalsiyum demirin emilimini yavaşlatan etkilerde bulunur.
- Demir emilimini artırmak ve sağlıklı kalabilmek için C vitamini içeren besinlerin tüketimine özen göstermeniz de gerekir.
Dikkatinizi Çekebilir:
