Estetik olarak hiç hoş olmayan görüntüye sahip varisler herkesin korkulu rüyasıdır. Varis ne demek diye soracak olursanız eğer akşam saatlerine doğru bacalarınızda ağrı artıyorsa, şişlikler ve kramplar meydana geliyorsa varis tehlikesi altında olabilirsiniz. Peki, varis nasıl oluşur?
Varis nedir?
Toplardamarların genişlemesine varis denir. Varis, damarların içindeki kapakların kanın geri gitmesine engel olamamasıyla ortaya çıkar. Geri kaçan kan damarların genişlemesine ve kıvrımlaşmasına neden olur. Varis, kadın ya da erkek fark etmeden herkeste görülebilir.
Varis neden olur?
Varis nasıl oluşur sorusunun aslında net bir cevabı bulunmuyor. Varis oluşumundaki en etken sebep toplardamarlardaki kapakların yeteri kadar çalışmamasıdır. Bunun dışında varis, kalıtsal faktörlerden kaynaklı da oluşabilir, ailede birinde varisin olması sizde de varis olma ihtimalini yükseltir.
Varis, fazla kilolu kişilerde ve hamile kadınlarda da sıklıkla ortaya çıkar. Uzun süre ayakta veya hareketsiz kalmak varise neden olur. Bu nedenle gün içerisinde mutlaka hareket halinde olmalı ve uzun saatler boyunca ayakta durmamalısınız.
Sıcak sular, kaplıcalar ve buharlı ortamlar varisli kişiler için tehlikelidir. Bu alanlar damarların daha fazla genişleyerek varislerin büyümesine neden olur.
Varis belirtileri nelerdir?
Kişiden kişiye göre farklılık gösterse de varisin yaygın olarak görülen belirtileri şu şekildedir;
- En belirgin belirtisi genellikle dizin altından başlayıp tüm bacağı etkileyen bir ağrının oluşmasıdır.
- Kadınlarda adet dönemlerinde ya da adet dönemlerinden önce varis damarlarında belirgin bir ağrı oluşabilir.
- Ayak bileği bölgesinde şişlik oluşması.
- Uzun süre ayakta kalınması durumunda yorgunluk hissi.
- Ayaklarda ağırlık varmışçasına oluşan bir his.
- Dizin altından başlayan yanma ve sıcaklık hissi. Bu durumda ayaklarınızı soğuk suyla yıkamak sizi rahatlatacaktır.
- Bacaklara sık kramp girmesi, kramplar uykuda daha da çoğalır.
- Varisin olduğu bölgelerde kaşıntı olması.
- Ayak parmaklarında uyuşma.
- Damarların mavi ya da mor renkte olması.
- Damarların kıvrımlı ve şiş görünmesi.
- Zaman zaman huzursuz bacak sendromunun görülmesi.
Varis zararları nelerdir?
Varis oluşumu kalbe giden toplardamarlardan kaynaklı oluştuğu için zararları da sadece bacak bölgesinde oluşmaz. Varis zararları kalbi de etkilemektedir. Toplardamarlardaki tıkanıklık kan akışını yavaşlatarak kalbe sıkıntı yaratır. Bu nedenle varis tedavisine olabildiğinde erken başlanması gerekir. Başlangıç seviyesindeki bazı varis çeşitlerinde kişi bacaklarını doğru adımlarla dinlendirerek bile varisten kurtarabilir. Varis görüntüsü nedeniyle kişide psikolojik sorunlara da sebebiyet verir. Özellikle kadınlarda mutsuzluk ve özgüven eksikliği yaratır.
Varisler kanın pıhtılaşmasını sağlayarak damar yolu ile akciğere giderek hayati tehlike dahi oluşturabilir. Varis damarlarda iltihap, iyileşmeyen yara, cilt altı kanaması ve damar içi pıhtılaşma yaratarak ölüme yol açabilecek kadar zararlıdır.
Varis nasıl geçer?
- Ayakta ya da oturarak ayaklarınızı sarkık halde tutmayın. Yarım saat arayla mutlaka oturduğunuz yerden kalkıp hareket edin.
- Günde en az yarım saat yürüyüş yaparak kan dolaşımınızı sağlayın böylece varis oluşumunu önlemiş olursunuz. Unutmayın hareketsizlik varisin en büyük nedenidir.
- Varislerin en büyük düşmanı kesinlikle sıcaktır. Sıcak su ile banyo, hamam ve kaplıca gibi şeylerden uzak durun.
- Sıcağın tam tersine soğuk su ile bacaklarınıza masaj yapın. Böylece ağrılarınız azalacak ve şişlikleriniz inecektir.
- Uzun saatler boyunca sert tabanlı ayakkabı ya da topuklu ayakkabı giymek kan dolaşımını engelleyerek basıncı arttırır. Bu yüzden daha rahat edeceğiniz ayakkabılar tercih edin.
- Dar pantolon ve dar taylardan uzak durun. Dar kıyafetler kan dolaşımınızı önleyerek varise neden olur.
- Vücudunuz ideal kiloda olmalı, gereğinden fazla kiloya sahipseniz vücudunuz bu kiloyu taşıyamaz ve damarlar basınç yapar. Fazla kilolarınızdan kurtularak varislerinizi azaltın.
- Varis çorabı ile varislere engel olabilir ve rahatlama sağlayabilirsiniz.
- Kan akışına destek olmak için bacaklarınıza hafif dokunuşlarla masaj yapın.
- Sigaradan uzak durun. Sigara kan dolaşımını engelleyerek damar tıkanıklığına neden olur.
- Kabızlık da varise neden olan sorunlardan biridir. Bu nedenle kabızlık sorununuz varsa bunu ortadan kaldırın ve günde en az 10 bardak su tüketin.
- Özellikle akşamları bacaklarınızın altına bir yastık koyarak bacaklarınızı yukarıda tutun.
- Yüzmek bacak kaslarını çalıştırdığı için varis oluşumuna engel olur ve var olan varislerdeki ağrı ile krampları da geçirir.
Varise ne iyi gelir?
Varis evde yapabileceğiniz doğal yöntemlerle de hafifleyebilir. Varis tedavisinde oldukça etkili olan bu yöntemler ile kan dolaşımınız artacak. Böylece varisli damarlardaki ağrı ve şişlikler de azalacak. İşte bu yöntemler;
Saf elma sirkesini varisli damarlara sürerek hafif dokunuşlarla masaj yapın. Sabah ve akşam olmak üzere düzenli bir şekilde uygulayacağınız bu yöntem ile varisleriniz azalacak. Diğer bir yöntem olarak 1 bardak suyun içerisine 2 tatlı kaşığı elma sirkesi ekleyerek 1 ay boyunca düzenli olarak günde 2 defa bu karşımı içebilirsiniz.
Zeytinyağı
Eşit ölçüde zeytinyağı ve E vitaminini hafifçe ısıtın. Ilınan bu yağı birkaç dakika boyunca varisli bölgeye 2 ay boyunca günde 2 defa olacak şekilde masaj yapın. Zeytinyağı kan dolaşımını hızlandırarak iltihaplanmayı azaltır.
Kırmızı biber
1 tatlı kaşığı kırmızı biberi 1 bardak sıcak su içerisine ekleyip karıştırın. Bu karışımı 2 ay boyunca günde 3 defa için. Kırmızı biber, kan dolaşımını destekleyerek damarlardaki sıkışıklık ile şişkinliği azaltır.
Sarımsak
6 diş sarımsağı ince ince doğrayın ve bir kavanoz içerisine koyup üzerine 3 tane portakalın suyunu ekleyin. İçerisine 2 yemek kaşığı zeytinyağı da ilave edip bu karışımı 12saat boyunca bekletin. 12 saat sonunda kavanozu iyice çalkalayıp varisli bölgeye 15 dakika kadar masaj yaparak uygulayın. 1 hafta boyunca bu işlemi her gün uygulayın.
Cadı fındığı
Bir bez içerisine ıslattığınız cadı fındığını koyun ve 2 ay boyunca günde 3 defa varisli bölgenin üzerine koyun. Kan durdurucu özelliği ve gallik asit içerdiği için, şişkinlik ve ağrıyı azaltır.
1 demet ince kıyılmış maydanozu 1 bardak suyun içerisinde ekleyip 5 dakika kadar kaynatın. Ilındıktan sonra içerisine gül ve kadife yağlarından birer damla ekleyerek birkaç dakika boyunca derin dondurucuda bekletin. Ardından pamuk yardımı ile varisli bölgeye birkaç ay boyunca her gün düzenli olarak uygulayın. Maydanoz hücreleri onararak damarları güçlendirir ve varislere iyi gelir. Dilerseniz maydanoz tüketerek de faydalanabilirsiniz.
Varisli bölgeye aloe vera uygulayarak varisli damarların tedavi edilmesini sağlayabilirsiniz.
Varis tedavisi
Varis tedavisi için erken teşhis oldukça önemlidir. İlerleyen durumda tedavi süreci de zorlayıcı bir hal alabilir. Varis farklı gruplara ayrıldığı için tedavi yöntemleri de birbirinden farklıdır. Ayrıca kişiye göre de tedavinin değişebileceği unutulmamalıdır.
Piyasada satılan varis kremi hiçbir tedavi edici özelliğe sahip değildir. Sağlık Bakanlığı onayı da bulunmayan bu kremler varislere etki etmez, aksine bilmediğiniz bir ürünü kullanarak kendinize zarar dahi verebilirsiniz. Varis için mutlaka uzman bir doktora görünüp tedavi olmalısınız.
Varis 3 ayrı gruba ayrılır.
- Kılcal (spider) varis
1 ila 2 mm çapında pembe ile kırmızı renkte ince varislerdir. Diğer adıyla örümcek ağı şeklinde olan varislerdir. Bu tip varis her yaştan insanda görülebilir. Özellikle ergenlik dönemlerinde ortaya çıkar ve yaş ilerledikçe artar. Kılcal varisler şikayete pek neden olmayan varis çeşididir, kişi sadece görünüşünden hoşnut olmaz. Kılcal damarlar zamanla çoğalarak daha kalın varislere dönüşür ve vücutta yayılmaya başlar. Bu aşamada kişide şikayetler de görülür. Kılcal varislerin oluşmasında genetik yatkınlık olabileceği gibi hormonal etkiler de görülebilir.
Varis başlangıcı sayılan kılcal varislerin tedavisinde deri üzerinde bu damarları besleyen damarların olup olmadığı araştırılır ve eğer varsa öncelikli olarak bu damarlar tedavi edilir. Genellikle bu tip varislerde tedavi cilt üzerinden yüzeysel olarak lazer ya da radyofrekans uygulamaları ile yapılır.
- Retiküler (orta boy) varisler
2 ila 4 mm çapında mor ile yeşil renkte orta kalınlıkta olan varislerdir. Bu varisler kılcal varislerle birlikte görülür. Retiküler varis oluşumunun nedeni de diğer varis tipleriyle aynıdır. Kadınlarda hamilelik döneminde bu tip varisin görülme olasılığı oldukça yüksektir. Kişide estetik kaygının dışında bacak ağrısı, varisin olduğu bölgelerde yanma, ısı artışı ve ayak şişliği gibi sorunlar görülür.
Retiküler varis hastalığı tedavisinde doppler ultrasonografi ile damarlar incelenir ve ardından köpük ya da sıvı skleroterapi yöntemi ile damarlar kapatılır.
- Variköz venler (Kalın varisler)
4 mm çapında yeşil renkte olan bu varis tipinin mutlaka tedavi edilmesi gerekir. Kişide herhangi bir şikayet görülmese dahi ilerleyen zamanlarda bacakta kapanmayan varis yaralarına neden olabilir, tromboflebit ve akciğer embolisi riski oluşturabilir.
Bu varisin tedavi sürecinde kişinin şikayetlerini azaltmak için varis çorabı ve varis ilaçları kullanılır. Kişide kesin sonuç alınması için lazer ya da radyofrekans gibi damar içerisine uygulanan tedavi yöntemleri tercih edilir.
Varis çorabı fiyatı, 6 TL ile 500 TL arasında değişiklik göstermektedir. Varis çorabı kişiye özel olması gereken bir tedavi yöntemidir. Kişinin beden ölçüsü ve varis yoğunluğuna göre doktorun uygun bulduğu varis çorabı alınmalıdır.
Varis çorabı nasıl giyilir?
Varis çorabını giymek için en doğru zaman sabah uyandığınız an yataktan kalmadan öncedir. Çünkü yataktan kalktığınız anda ayaklarda şişme oluşur. Çorabı giyerken ayaklarınız mutlaka kuru olmalıdır. Varis çorabını giymeyi kolaylaştırmak için bacaklarınızı pudralayabilirsiniz. Çorabı bir bandaj ya da sargı üzerine giyecekseniz önce naylon bir çorap giyerek üzerine varis çorabı giyin böylece zorlanmadan varis çorabını giyebilirsiniz.
Varis çorabı ne işe yarar?
Varis çorabı ağrı ve sızıların geçici olarak önlenmesine yarar. Varis çorabı bacakları sıkarak cilt üstüne çıkan damarların sabit kalmasını sağlar böylece kan dolaşımı düzenlenmiş olur.
Varis ameliyatı
Varis ameliyatı bir cerrahi yöntem yapılarak varisin toplardamardan alınmasıdır. Damardan aşağıya doğru giden kirli kan akışı ortadan kalkar. Varis ameliyatı sonrası çeşitli komplikasyonlar görülebilir. Bu komplikasyonlar;
- İltihaplanma
- Kanama
- Emboli adı verilen pıhtının akciğer damarlarını tıkaması oluşabilir bunun sonucunda az ihtimal de olsa ölümle sonuçlanabilir.
- Doku içinde kanamadan kaynaklı bacaklarda morluk oluşumu
- Ağrı
- Dikişlerin açılması
- Ameliyat izi
Merve Ağdağlı / Kadin8.com
